بورس در هر کشوری نماد یک بازار رقابتی کامل است. زیرا تعداد خریداران و فروشندگان در آن بسیار زیاد است، اطلاعات به طور کامل در دسترس همگان قرار دارد و مهمتر از همه، قیمت توسط افراد فعال بازار بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین شده و نتیجه دیکته قیمتها از جایی خارج از بازار نیست. یکی از مهمترین وظایف نهادهای ناظر بازار سرمایه، کنترل نوسانها و موجهای پر تلاطم بازار است.
این کنترل با استفاده از ابزارها و قوانین مختلف انجام میشود. یکی از مهمترین ابزارهای مورد استفاده در بورس اوراق بهادار تهران، «دامنه نوسان» است.اکنون در بسیاری از بورسهای جهان به دلیل کاهش نوسانهای بازار از دامنه مجاز نوسان استفاده میکنند. دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و کف قیمتی گفته میشود که هر سهم در هر روز معاملاتی میتواند داشته باشد. در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سهام مثبت ۵ درصد تا منفی ۵ درصد است و برای حق تقدم سهام از مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد در نظر گرفته میشود. مثلا برای سهمی که دیروز قیمت آن ۲۰۰۰ ریال بود، طی معاملات روز بعد، قیمت میتواند تا ۲۱۰۰ ریال افزایش و تا ۱۹۰۰ ریال کاهش داشته باشد. اما بر اساس مقررات بازار سرمایه روزهای خاصی وجود دارد که سهم از این محدودیت تبعیت نمیکند؛
- بازگشایی سهام پس از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود
- بازگشایی سهام پس از مجمع فوقالعاده برای کاهش یا افزایش سرمایه
- بازگشایی پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم یا EPS به شرط آنکه از ۲۰ درصد بیشتر باشد